Chẩn đoán cục bộ phần nhãn cầu.
Quan sát hiện trạng Nhãn Cầu: Nhãn cầu nhô ra
Ngoại trừ phần mí mắt bên ngoài, Nhãn Cầu là toàn bộ phần tròng mắt, bao gồm cả phần bạch tinh, hắc tinh, tất nhiêu khi nhãn cầu nhô ra thì buộc phần mí mắt cũng phải nhô ra theo, nhưng cũng có người thì chỉ nhô phần nhãn cầu. Có người từ nhỏ đã lồi phần nhãn cầu nhô cao ra phía ngoài, thường gọi là “mắt cá vàng”. Đây là sự khác nhau trong quá trình trưởng thành của mọi người, Tuy không phải là một dạng bệnh thái, nhưng nếu nhãn cầu lồi ra khác thường thì cũng có một số điểm ảnh hưởng về phương diện sức khỏe sinh lý cũng như tâm lý.
1. Triệu chứng khác thường: Một mắt lồi ra
Tức là một bên nhãn cầu lồi ra phía trước. nếu trạng thái nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến khi nhắm mắt thì hai mí mắt không khép kín hoàn toàn được. Nếu một mắt lồi ra khoảng 50% là một hiện tượng có bệnh trong đầu, có thể là u não. Cũng có khả năng có u sau nhãn cầu hoặc bị ung thư Mũi, Họng gây nên.
2. Triệu chứng khác thường: Hai nhãn cầu lồi ra
Tức là cả hai nhãn cầu hai mắt đều lồi ra phía trước. Đây thường là do cơ năng tuyến Giáp trạng quá cao gây nên. Ngoài hai nhãn cầu lồi ra mà còn kèm theo tâm trạng kinh hoảng và có triệu chứng tuyến Giáp sưng to, ánh mắt và độ sáng của mắt cũng giảm. Ngoài ra, một số ychứng bệnh như cao huyết áp, bị chấn động gây tê liệt, bệnh máu trắng, bệnh máu chậm đông cũng có thể gây nên tình trạng lồi nhãn cầu. nếu thiếu sinh tố B và sinh tổ D cũng có thể gây lồi nhãn cầu nhẹ.
3. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu lõm vào
Phần lớn là những người có trạng thái cơ thể gầy mòn nghiêm trọng. Ngoài ra khi mắc các chứng bệnh như: dịch tả, kiết lỵ, ỉa chảy, bệnh tiểu đường hoặc các chứng bệnh hao mất nhiều nước, hoặc khi tâm trạng buồn bực, khổ sở cực độ đều có thể gây nên tình trạng nhãn cầu lõm sâu.
4. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu rung động
Có nhiều khả năng là do bệnh Gan, Gạn biến tính dạng hạt đậu, là một dạng bệnh có tính di truyền về trở ngại chức năng trao đổi chất Đồng, bệnh này có thể làm cho bệnh nhân có biểu hiện nháy mắt liên tục và rung động nhãn cầu, khi không làm việc thì hiện tượng đó càng tăng mạnh hơn. Ngoài ra, người bị ung thư Tai cũng thường xuất hiện triệu chứng rung động nhãn cầu.
5. Triệu chứng khác thường: Nháy một mắt
Thường là có biểu hiện sứng đau mắt, giảm thị lực. Nếu người thầy thuốc không quan sát và suy xét cẩn thận có thể mắc sai lầm mà cho rằng là một dạng bệnh mắt, chỉ chuyên điều trị về mắt. Trên thực tế đây là một dạng bệnh thuộc về hệ thống huyết quản não, động mạch cổ xơ vữa, tơi xốp. Chỗ động mạch tơi xốp thuộc trung tâm não phía sau khoang mắt cả hai bên trái và phải, mỗi bên một cái, là nơi có rất nhiều tĩnh mạch chuẩn bị hồi máu về tim, trong đó có một đường động mạch cổ tương đối lớn. Nếu vì một nguyên nhân nào đó như: thiếu hụt chức năng bẩm sinh, do tổn thương bên ngoài gây rách vỡ chi mạch, dẫn đến máu ở động mạch chảy trực tiếp vào tĩnh mạch, gọi là hốc chật hẹp tơi xốp. Do máu trong động mạch chảy trực tiếp vào tĩnh mạch tạo thành áp lực trong hốc tăng cao. Hiện tượng máu ứ trệ trong nhãn cầu, thủy thũng, nhãn áp tăng cao, nhãn cầu lồi ra, thủy thũng kết mạc cầu, có thể gây xuất huyết. Khi nhãn cầu lồi ra tới mức nghiêm trọng, sẽ kèm theo triệu chứng phục thị, giảm thị lực, viêm loét giác mạc, vv… Ngoài ra, do động mạch bị rút ngắn hành trình trực tiếp nhập vào hệ thống tĩnh mạch, tạo ra áp lực tĩnh mạch trong đầu tăng cao, sẽ có khả năng bị xuất huyết trong đầu. Nếu hiện tượng xuất huyết phát triển theo hướng xuống hôc bướm, sẽ xẩy ra hiện tượng xuất huyết mũi cho đến khi chết. Vì vậy, hốc hẹp tơi xốp đó không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, mà còn có thể uy hiếp tính mệnh.
6. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu khô nóng
Đa số là do thiếu sinh tố A gây nên. Khi cơ thể thiếu sinh tố A, người lớn, trẻ em hầu hết đều có biểu hiện kết mạc nhãn cầu bị khô. Thiếu độ nhuận sáng, thô, xù xì, thậm chí có thể bị mất ánh sáng. Ngoài ra, đối với những người bị viêm Gan mãn tính; những người mắc chứng khô tổng hợp bao gồm cả khô nhãn cầu cũng có biểu hiện trên.
7. Triệu chứng khác thường: Thanh nhục phan tinh (thịt xanh lan qua nhãn tinh, hay còn gọi là mộng thịt)
Là loại bệnh thường thấy trong hệ kết mạc biến tính, biểu hiện của nó là một miếng sinh vật thừa hình tam giác phát sinh từ góc khóe ngoài mắt, đoạn đầu nhọn của nó bò qua giữa củng mạc và kéo dài ra. Trên bề mặt của miếng sinh vật thừa đó có phân bố những huyết quản nhỏ, trông rất giống đôi cánh của côn trùng, vì vậy mới có tên gọi là “dực trạng nhài quạt”. Nếu nhài quạt đó kéo dài đến tận khu đồng tử thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, thậm chí ảnh hưởng đến sự vận động của nhãn cầu, cần phải phẫu thuật cắt bỏ. Loại bệnh này thường phát sinh ở giai đoạn tuổi trung niên, phần lớn là do viêm kết mạc mãn tính, hoặc bị phong sa, hoặc bị ánh năng mặt trời kích thích lâu ngày gây nên. Đông Y cho rằng, hiện tượng mắt sinh nhài quạt là do 2 kinh Tâm và Phế bị phong nhiệt thịnh gây ra.
Chẩn đoán cục bộ phần Nhãn Lệ.
Nước mắt là do tuyến lệ và tuyến lệ phụ phân tiết ra, nước mắt không chỉ có thể bảo vệ được nhãn cầu không bị nhiễm khuẩn, nhiễm bệnh, ngăn không cho các vật chất có hại khác xâm nhập gây hại cho nhãn cầu, mà còn có chức năng duy trì sự nhuận sáng của bề mặt nhãn cầu, duy trì và bảo vệ chức năng sinh lý của giác mạc và kết mạc. Vì vậy, sự phân tiết và bài tiết bình thường của nước mắt vô cùng quan trọng đối với việc duy trì và bảo vệ chức năng sinh lý của nhãn tinh được bình thường.
Đông Y cho rằng, nước mắt cũng là một trong những chất dịch của cơ thể, nó có bình thường hay không cũng phản ánh lên sự thịnh suy của tân dịch trong cơ thể.
1. Triệu chứng khác thường: Hàm lệ
Trong trạng thái bình thường, khi mắt ta chớp làm cho nước mắt không ngừng được phân bố đều trên bề mặt nhãn cầu, Còn có một con đường thông qua lệ quản nhỏ và túi lệ làm cho nước mắt chảy xuống khoang mũi. Người bị bệnh tê mặt hoặc cơ mặt bị chứng vô lực nặng, thường có trở ngại sự chớp mắt, vì vậy thường bị đọng nước mắt ở góc mắt, gọi là chứng Hàm lệ.
2. Triệu chứng khác thường: Chảy nước mắt
Khi người ta bị kích động tâm tư, thường bị nước mắt tràn ra đầy khoang mắt, hoặc có khi ho, hoặc ngáp cũng gây chảy nước mắt. Đó là một sự biểu hiện sinh lý bình thường, là do phản xạ sinh lý gây ra. nhưng nếu sự phân tiết nước mắt quá nhiều, không do bị kích thích tâm lý, thì lại là một dạng bệnh thái, có thể là do bị kích thích hóa học hoặc vật lý, và cả những chứng viêm trong mắt hoặc tuyến lệ gây ra. Một số bệnh có tính toàn thân như: chức năng tuyến giáp quá cao, tủy sống bị kết hạch, vv... cũng có thể gây ra chứng chảy nước mắt nhiều. Chảy nước mắt do tuyến lệ tạo trắc trở gây nên thì gọi là Tràn Lệ. Nguyên nhân bệnh thường là do bị viêm, thường có dạng nước mắt dính hoặc nước mủ chảy ra. trường hợp thứ hai là tràn lệ do bị ngoại thương, hoặc u nhọt gây nên, nhưng hiện tượng này ít gặp.
3. Triệu chứng khác thường: Nước mắt cá Sấu
Trường hợp sau khi bị tổn thương thần kinh mặt, nếu dây thần kinh tái sinh xẩy ra hiện tượng có tính đi lạc đường, khi nhai thức ăn thường có nước mắt chảy ra một bên mắt, gọi là “nước mắt cá sấu” . Nghe nói loài cá sấu khi nhai nuốt đồ ăn luôn giả vờ chảy nước mắt.
4. Triệu chứng khác thường: Ít nước mắt
Khi cháu bé chưa đầy 2 tháng tuổi, do tuyến lệ phát triển chưa hoàn chỉnh, nên khi khóc thường không có nước mắt. Người trưởng thành có biểu hiện cạn hoặc ít nước mắt, muốn khóc mà không có nước mắt, hoặc mắt bị khô ráp, sợ xấu hổ với ánh sáng, vv. Phần lớn là do bị trở ngại tuyến lệ, hoặc do bị tắc trở khi mở miệng tạo ra như bị co thắt tuyến lệ, mắt hột, co rúm, vết sẹo kết mạc, thường gây ra hiện tượng khi mở miệng bị cản trở tuyến lệ.
Chẩn đoán cục bộ phần nhãn cầu.
Quan sát hiện trạng Nhãn Cầu: Nhãn cầu nhô ra
Ngoại trừ phần mí mắt bên ngoài, Nhãn Cầu là toàn bộ phần tròng mắt, bao gồm cả phần bạch tinh, hắc tinh, tất nhiêu khi nhãn cầu nhô ra thì buộc phần mí mắt cũng phải nhô ra theo, nhưng cũng có người thì chỉ nhô phần nhãn cầu. Có người từ nhỏ đã lồi phần nhãn cầu nhô cao ra phía ngoài, thường gọi là “mắt cá vàng”. Đây là sự khác nhau trong quá trình trưởng thành của mọi người, Tuy không phải là một dạng bệnh thái, nhưng nếu nhãn cầu lồi ra khác thường thì cũng có một số điểm ảnh hưởng về phương diện sức khỏe sinh lý cũng như tâm lý.
1. Triệu chứng khác thường: Một mắt lồi ra
Tức là một bên nhãn cầu lồi ra phía trước. nếu trạng thái nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến khi nhắm mắt thì hai mí mắt không khép kín hoàn toàn được. Nếu một mắt lồi ra khoảng 50% là một hiện tượng có bệnh trong đầu, có thể là u não. Cũng có khả năng có u sau nhãn cầu hoặc bị ung thư Mũi, Họng gây nên.
2. Triệu chứng khác thường: Hai nhãn cầu lồi ra
Tức là cả hai nhãn cầu hai mắt đều lồi ra phía trước. Đây thường là do cơ năng tuyến Giáp trạng quá cao gây nên. Ngoài hai nhãn cầu lồi ra mà còn kèm theo tâm trạng kinh hoảng và có triệu chứng tuyến Giáp sưng to, ánh mắt và độ sáng của mắt cũng giảm. Ngoài ra, một số ychứng bệnh như cao huyết áp, bị chấn động gây tê liệt, bệnh máu trắng, bệnh máu chậm đông cũng có thể gây nên tình trạng lồi nhãn cầu. nếu thiếu sinh tố B và sinh tổ D cũng có thể gây lồi nhãn cầu nhẹ.
3. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu lõm vào
Phần lớn là những người có trạng thái cơ thể gầy mòn nghiêm trọng. Ngoài ra khi mắc các chứng bệnh như: dịch tả, kiết lỵ, ỉa chảy, bệnh tiểu đường hoặc các chứng bệnh hao mất nhiều nước, hoặc khi tâm trạng buồn bực, khổ sở cực độ đều có thể gây nên tình trạng nhãn cầu lõm sâu.
4. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu rung động
Có nhiều khả năng là do bệnh Gan, Gạn biến tính dạng hạt đậu, là một dạng bệnh có tính di truyền về trở ngại chức năng trao đổi chất Đồng, bệnh này có thể làm cho bệnh nhân có biểu hiện nháy mắt liên tục và rung động nhãn cầu, khi không làm việc thì hiện tượng đó càng tăng mạnh hơn. Ngoài ra, người bị ung thư Tai cũng thường xuất hiện triệu chứng rung động nhãn cầu.
5. Triệu chứng khác thường: Nháy một mắt
Thường là có biểu hiện sứng đau mắt, giảm thị lực. Nếu người thầy thuốc không quan sát và suy xét cẩn thận có thể mắc sai lầm mà cho rằng là một dạng bệnh mắt, chỉ chuyên điều trị về mắt. Trên thực tế đây là một dạng bệnh thuộc về hệ thống huyết quản não, động mạch cổ xơ vữa, tơi xốp. Chỗ động mạch tơi xốp thuộc trung tâm não phía sau khoang mắt cả hai bên trái và phải, mỗi bên một cái, là nơi có rất nhiều tĩnh mạch chuẩn bị hồi máu về tim, trong đó có một đường động mạch cổ tương đối lớn. Nếu vì một nguyên nhân nào đó như: thiếu hụt chức năng bẩm sinh, do tổn thương bên ngoài gây rách vỡ chi mạch, dẫn đến máu ở động mạch chảy trực tiếp vào tĩnh mạch, gọi là hốc chật hẹp tơi xốp. Do máu trong động mạch chảy trực tiếp vào tĩnh mạch tạo thành áp lực trong hốc tăng cao. Hiện tượng máu ứ trệ trong nhãn cầu, thủy thũng, nhãn áp tăng cao, nhãn cầu lồi ra, thủy thũng kết mạc cầu, có thể gây xuất huyết. Khi nhãn cầu lồi ra tới mức nghiêm trọng, sẽ kèm theo triệu chứng phục thị, giảm thị lực, viêm loét giác mạc, vv… Ngoài ra, do động mạch bị rút ngắn hành trình trực tiếp nhập vào hệ thống tĩnh mạch, tạo ra áp lực tĩnh mạch trong đầu tăng cao, sẽ có khả năng bị xuất huyết trong đầu. Nếu hiện tượng xuất huyết phát triển theo hướng xuống hôc bướm, sẽ xẩy ra hiện tượng xuất huyết mũi cho đến khi chết. Vì vậy, hốc hẹp tơi xốp đó không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, mà còn có thể uy hiếp tính mệnh.
6. Triệu chứng khác thường: Nhãn cầu khô nóng
Đa số là do thiếu sinh tố A gây nên. Khi cơ thể thiếu sinh tố A, người lớn, trẻ em hầu hết đều có biểu hiện kết mạc nhãn cầu bị khô. Thiếu độ nhuận sáng, thô, xù xì, thậm chí có thể bị mất ánh sáng. Ngoài ra, đối với những người bị viêm Gan mãn tính; những người mắc chứng khô tổng hợp bao gồm cả khô nhãn cầu cũng có biểu hiện trên.
7. Triệu chứng khác thường: Thanh nhục phan tinh (thịt xanh lan qua nhãn tinh, hay còn gọi là mộng thịt)
Là loại bệnh thường thấy trong hệ kết mạc biến tính, biểu hiện của nó là một miếng sinh vật thừa hình tam giác phát sinh từ góc khóe ngoài mắt, đoạn đầu nhọn của nó bò qua giữa củng mạc và kéo dài ra. Trên bề mặt của miếng sinh vật thừa đó có phân bố những huyết quản nhỏ, trông rất giống đôi cánh của côn trùng, vì vậy mới có tên gọi là “dực trạng nhài quạt”. Nếu nhài quạt đó kéo dài đến tận khu đồng tử thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, thậm chí ảnh hưởng đến sự vận động của nhãn cầu, cần phải phẫu thuật cắt bỏ. Loại bệnh này thường phát sinh ở giai đoạn tuổi trung niên, phần lớn là do viêm kết mạc mãn tính, hoặc bị phong sa, hoặc bị ánh năng mặt trời kích thích lâu ngày gây nên. Đông Y cho rằng, hiện tượng mắt sinh nhài quạt là do 2 kinh Tâm và Phế bị phong nhiệt thịnh gây ra.
VIỆN VBI & RIAFR
Viện trưởng
CGCX Nguyễn Ngọc Sơn